Opinia w przedmiocie obligatoryjnej /obowiązkowej/ przynależności pielęgniarek ipołożnych do samorządu zawodowego tj. okręgowych izb pielęgniarek i położnych
Obligatoryjny charakter członkostwa w jakiejś organizacji oznacza, że nie jest to członkostwo zależne od woli osoby, której dotyczy /wówczas mówilibyśmy o fakultatywnym tj. uznaniowym charakterze członkostwa/. Taka obligatoryjna /obowiązkowa/ przynależność do jakiejś organizacji musi wynikać z przepisów ustawy i nie zależy od woli, zamiarów ani chęci osób, których ustawa dotyczy. W Polsce istnieje obecnie wiele organizacji typu korporacje zawodowe, zrzeszające „przymusowa” osoby, wykonujące ten sam zawód, np. samorząd zawodowy radców prawnych, adwokatów, aptekarzy, lekarzy itd. Do tego typu organizacji zawodowej należy również samorząd pielęgniarek i położnych, zrzeszający osoby, mające uprawnienia zawodowe pielęgniarki i położnej, utworzony i działający na mocy ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych /Dz. U. Nr 41, poz. 178 z poźn. Zm./.
Analiza przepisów powołanej wyżej ustawy w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje, że wszystkie pielęgniarki i położne, posiadające prawo wykonywania zawodu oraz zamierzające lub wykonujące zawód na obszarze działania danej izby są członkami tej izby z mocy ustawy.
I tak przepis art. 2 ust. 3 cytowanej ustawy stanowi: „Okręgową Izbę stanowią pielęgniarki i położne wpisane na listę jej członków , zaś art. 7 ust. 1 ustawy określa, kogo wpisuje się na listę członków okręgowej izby. Użycie przez ustawodawcę słów „wpisuje się” przesądza o obowiązkowym, obligatoryjnym charakterze członkostwa w izbie; gdyby ustawodawca miał na myśli członkostwo uznaniowe, fakultatywne – użył by słów – może, mogą być wpisane osoby …….”. Takie fakultatywne członkostwo w izbie jest przewidziane w art. 7 ust. 2 ustawy i dotyczy pielęgniarek i położnych, które nie wykonują zawodu – wtedy mogą być wpisane na listę członków izby na swój wniosek, a więc zależnie od woli tych osób.
O obowiązku przynależności do samorządu pielęgniarek i położnych przesądza również treść art. 62 ust 2 w/w ustawy, który stanowi: „pielęgniarki i położne, które w dniu wejścia w życie ustawy figurowały w rejestrach prowadzonych przez organy administracji państwowej, wpisuje się z urzędu na listę członków właściwej okręgowej izby”. Określenie „wpisuje się z urzędu” oznacza w terminologii prawniczej, że następuje to automatycznie, obligatoryjnie, bez wniosku osób zainteresowanych i niezależnie od woli tych osób.
Szczecin, dn. 26.05.1997r. Radca Prawny mgr Anna Majda